Si tu vole trovar
le beltate de un lingua:
Ascolta su plus belle cantos
Lassa lor tonos vibrar
in tu corde e tu anima
Lassa los prender te a un viage
a un pais lontan,
plenate de silvas e lacos,
villages e citates
e homines con altere parolas
Le voce es le plus belle instrumento
e le lingua es su tonos
Ascolta le parolas e melodias
Lassa los contar lor veritates
Recipe pensatas e sentimentos
Ascolta le plus belle cantos
e le plus ver parolas
Le cosas non es lo
que illos sembla esser
Le imagines non reflecte
le realitate
Le melodias non nasce
in instrumentos
Le parlar e le canto
non veni del gorga
Mystic machinas omnisciente
nos educa e amusa
Illos crea illusiones
pro diverter o deciper
Le cosas non es lo
que illos sembla esser
Fiction e realitate
se misce
e cambia de placia
Le corpore es vetule
ma le anima es juvene
Le anima es vaporose
ma le corpore: ponderose
Le strumphes, anque cognoscite como le smurfes, es figuras popular in le cultura del infantes, in le comencio in bandas designate, e plus tarde in films animate. Illes es parve, blau gnomos, con bonettos blanc, que habita in un village forestal, in casas que ha le aspecto de fungos. Illes nasceva in 1958. Lor creator es le designator belgic Pierre "Peyo" Culliford.
Un peculiaritate interessante e amusante del linguage del strumphes es que illes sovente reimplacia differente parolas con le parola "strumph". Si il es un verbo isto deveni "strumphar", le adverbio deveni "strumphemente". Solmente le strumphes comprende le exacte signification de cata "strumph", ma nos alteres comprende assatis ben, con le adjuta del contexto.
Culliford inventava le lingua del strumphes, e le nomine del strumphes, in 1957, quando ille dinava con su amico, le designator André Franquin, qui designava inter alia Spirou e Gaston. Ille peteva Franquin de dar le le saliera, ma non immediatemente poteva rememorar se le parola pro saliera, assi ille spontaneemente inventava le parola de nonsenso "schtroumpf". In francese: "Passe-moi… le schtroumpf!", "Da me... le strumph". Franquin respondeva in le mesme maniera: "Hic es le strumph - quando tu ha finite strumphar, strumpha lo retro." Assi le amicos continuava parlar "strumph" le resto del fin del septimana.
In realitate, "schtroumpf" es pronunciate in francese como le parola german "strumpf", que significa "calcea". Esque Culliford cognosceva germano, o es isto un coincidentia? Le facto es que in le traduction german, le strumphes deveniva "Die Schlümpfe". In nederlandese illes se appella "De Smurfen", assi como in multe altere linguas. Le italianos prefere "I Puffi", le hispanoparlantes "Los Pitufos", le lusophonos de Portugal "Os Estrumpfes" e de Brasil "Os Smurfs". Le russos los appella "Смурфики", "Smurfiki", con un charmante suffixo diminuitive.
Proque scribeva io iste chronica? Lassa me explicar, in le lingua del strumphes!
Proque io stumpha linguas, e tamben le strumphes, il es natural que io strumpha le lingua del strumphes. Assi io strumphava: proque non strumphar un chronica que strumpha le phenomeno. Como sempre, on strumpha le majoritate del strumph al internet. Io strumphava plure differente strumphes in differente linguas, e al fin strumphava un texto, usante mi strumph. Postea io strumphava le texto un poco, e pois un poco plus. Al fin io esseva contente de mi strumph, e lo strumphava via al redactor.
Quando on joca con linguas, on pote explorar lor structura, possibilitates e limitationes. On pote facilitar o complicar le communication. On pote amusar, confunder o passar secrete messages a altere initiatos.
Le lingua del strumphes es un bon exemplo de como on pote stimular le curiositate de infantes pro linguas, in un modo jocose.
o prefere tu le tango?
Forsan un rhythmic samba
pro vivificar tu gamba?
Si tu viagia a Bahamas,
balla con un ananas
E al costa de Biscaya,
valsa con un papaya
Dansa mango tango
con fructos dulce, exotic
Illos attende, tote le rango
e le musica es magnific
Passante le canal de Panama,
prende con te un banana
Le mar vos va cunar
e le sol vos va amar
Si tu es lasse de cassava,
gusta le guava,
plen de aromas e vitaminas
Vos va ballar como ballerinas
Tu besonia un amico?
Non oblida Enrico, le fico
Un excellente dansator
con movimentos plen de fervor
Le vita es sempre amar, amar
Tote le die remar, remar
Avante, retro, avante, retro
Salva nos, Sancte Petro!
Nos es rematores povre
ma le bracios ancor’ es forte
Iste nocte nos reposara,
quando tempesta nos cunara
Le celo se obscura
e deveni sempre plus gris
Le vento deveni feroce
e fortia le arbores dansar
Nordic estive frigor
refresca cute febril
In distantia echoa tonitros
del forte malleo de Thor
Le agulias glacial del pluvia
plena le aere, terra e verdura
battente terrificate folios
como extatic shamanes
Arbustos e brancas
balla un folle halling
Tote le natura vive,
illo batte, rota e gira
Thor e Njord jecta su donos
a Freya, sedente in su carro,
viagiante trans silvas sin fin
in le blanc nocte de Thule
Thor – le deo del tonitro in le mythologia nordic
Halling – acrobatic dansa folkloristic in Norvegia e Svedia
Njord – le deo del mar, tempore (meteorologic), ricchessa, commercio e piscar
Freya – le dea de amor, beltate e fertilitate, ma anque guerra
Thule – le region le plus al nord, secundo le grecos ancian
Un vitro se rumpe facilemente
si non maneate prudentemente
Assi illo cordes resimila
quando odio los mutila
In mi anima vive le musica
In mi corde vive le canto
Cantante, io parla con le vita
e cata die es significante
Con aer io plena mi pulmones,
e cerca mi proprie melodia,
lassa mi chordas vocal vibrar
Le guitarra da dulce harmonias
Io canta del sol ardente
que me saluta cata matino
e del pallide soror, le Luna
que in silentio trova su cammino
Canta con me iste vespere!
Adeo al sol, salute Luna!
Tene mi mano in frigide nocte
Le stellas nos da fortuna
Nostre animas le musica funde
Nostre cordes le canto uni
Quando nos canta, le vita es ver
e le gloria nunquam fini
Io vole vider te
quando justo eveliate
e le sonios ancora plena
tu oculos soporose
Tu me reguarda e surride
pensante del die passate,
quando nos al fin poteva
de novo esser insimul
Io vole audir te
quando tu parla e ride
in le camera vicin,
quando tu susurra secretos
in mi aure,
como tu canta un poco
quando tu te vesti
Io vole sentir te
tanto proximemente
quando tu jace in mi bracios
Io vole sentir
tu peso super me,
tu corpore calide,
le rhythmo de tu respiration,
tu halitos in mi aure
e como tu longe capillos
titilla mi facie
Io vole sentir tu fragrantia
quando io duce mi digitos
trans tu justo lavate capillos
Illos fragra de flores primaveral
e me rememora del die
quando nostre amor le prime vice
displicava su folios
Io vole gustar te
de novo e de novo
Io es affamate
e nunquam sera satiate
Io vole biber tu nectare,
sentir te in mi bucca,
basiar te passionatemente
durante que le luna passa al celo,
gustar le petalos del rosa
quando tote le mundo dormi
e le unic cosa que existe
es nos duo e le nocte,
le nocte que deliciosemente
remane ancora
alcun horas
durante que tu e io
satia nostre sensos,
satia nostre fame,
voga insimul
in le calide mar del amor
ubi nulle terra
es in vista
