Le meravilia de un sol successo

 Chronica publicate in Panorama in interlingua no.1, 2019

Il ha certe compositores, cantatores o gruppos le quales ha un cosa insimul: lo que illes solo son rememorate pro un sol melodia o composition, nonobstante le facto que illes ha create multe altere obras. In anglese isto se appella "one hit wonder". In Interlingua isto serea

"Le meravilia de un sol successo".

Un exemplo del musica classic es Carl Orff, le compositor german qui creava le cantata Carmina Burana (1937), le qual ancora es popular in le salas de concertos. Illo anque sovente es usate in pelliculas. Su altere compositiones tamen ha cadite in oblivion total.

Un altere exemplo, ex le musica popular, es le gruppa anglese Soft Cell con le melodia "Tainted love" ("Amor corrupte"). Illes habeva in total dece melodias in le lista anglese del quaranta plus popular melodias (Top 40), ma hodie le altere novem quasi nunquam son audite.

A vices le plus popular obras de un compositor son apte a un certe formato. Le Concerto pro Piano e le Suite Orchestral del spectaculo "Peer Gynt", per Edvard Grieg, commodemente era combinate in un plethora de discos vinylic e discos compacte.

Alora, que causa iste phenomeno? Esque certe compositores solo pote facer un o un par bon melodias?

Forsan in certe casos, ma non omne. Que nos non oblida que Vivaldi era quasi toto incognite usque al annos 1920, post que ille habeva cadite in oblivion post su morte. Su popularitate immense cresceva solo post le secunde guerra mundial.

Carl Orff confessava a su publicator que Carmina Burana era su optime obra. In contrasto, le vetere Gustav Holst se plangeva super le facto que su multo popular suite orchestral "Le Planetas" non era su melior obra e obscurava su altere obras.

Secundo alcunos il ha duo typos de ascoltatores: illes qui vole audir musica le qual illes recognosce e illes qui sempre vole audir nove melodias. Le radio e le industria de discos ha favorisate le prime typo. On voleva ganiar moneta e attraher ascoltatores, presentante le plus popular melodias. Isto es un factor importante in le creation del "meravilias de un sol successo".

Un exception brillante es le societate de discos Naxos, le qual ha publicate multissime discos con rarmente sonate musica classic e multe prime registrationes de obras incognite.

E hodie, con le expansion del internet, il existe un massa de incognite musicos a discoperir pro illes qui cerca nove sonoritates. Alcunos devenira famose e postea anque appreciate de illes qui solo vole audir musica ben cognoscite.

Un facto remane: Le majoritate del musica que ha essite sonate in nostre mundo non es preservate in notas musical o registrationes de sono. Le majoritate del material preservate jace in archivos oblidate, pilas de discos o obscur sitos de internet. E le micre parte del tresor musical del mundo que es audite in salas de concerto, ecclesias, scenas et ex equipamentos stereophonic, circum le globo terrestre durante solo un hora, es troppo ample pro un sol persona a percurrer durante un integre vita.

Le jardin del peccatos

  

Illa entrava al jardin del peccatos,
vidente omne le arbores tentante,
con fructos preste a recoltar:
Pomos, granatas, piras e persicas.

Illa prendeva un fructo e lo poneva
in su febrilmente affamate bucca.
Illa sugeva e glutiva le dulce succos
e pois su fame era insaturabile.

Fructo post fructo illa mangiava
usque a su facie era toto glutinose.
Su stomacho doleva e tumesceva
ma illa non poteva arrestar se.

Su amico vocava del exterior:
”Reveni a me! Io te manca!
Proque tu me lassava?
Io suspira a tu basios
ma tu me abandonava.
Como tu pote assi facer
contra tu fidel amico?”

Illa respondeva:
”Forsan tosto io revenira,
que tu ha patientia, amico!
Cito venira le saturation.”

Hora post hora passava.
Le vespere arrivava.
Illa perdeva su via inter arbores.
Le amico la non plus poteva vider.

Spero desertava le amico.
Su lacrimas cadeva al solo.
Ille collabeva sur le terra.
Desperantia le cunava al somno.

In sonios ille audiva un susurro:
”Leva te, et entra in le jardin!”
Ille se levava e aperiva le porta.
In le fundo stava un femina, belle e clar.

”Qui es tu?” ille demandava.
”Io es electe a esser tu ver amor,
ma tu non poteva incontrar me
pois que in vice tu trovava ille femina.”

”Tu la deberea habite repudiate
jam ante longe tempore.
Totevia tu la conservava
assi como illa serea le sol femina.”

”Nunc il es troppo tarde.
Io es morte, tu vide mi spirito,
e detra me jace le perfide femina,
illa se torque in agonia al solo
post mangiar fructo venenose.”

Le femina se dissolveva
e un poco plus distante, le amica jaceva.
Ille curreva, tosto era presso illa,
e con despero mirava su facie tormentate.

Ille diceva:
”Mi Amor, que tu non mori!
Io te ama ancora, io pardona toto!”
Illa respondeva:
”Io esseva tanto cruel contra te.
Esque tu vermente me pote pardonar?”
”Si, io te pardona!”
”Veni! Io vole basiar te le ultime vice!”

Rapido ille se inclinava
e la basiava al bucca,
ma illa sputava veneno in su bucca.
Illa rideva, e pois critava con dolor
e postea mutesceva pro sempre.

Ille era tormentate, se torqueva al terra,
luctava e agonisava tote le nocte,
e in le prime luce del aurora
lento le vita le quitava.

Su spirito lassava su corpore,
ascendeva al distante firmamento,
e ibi, baniante in le radios del sol matutin,
ille videva le femina que era su ver amor.
Despero se cambiava a beate felicitate.
Ille ascendeva ancora plus,
e se univa con illa in le celo le plus alte.

Insimul illes viagiava via
a un viage tanto longe
verso le stella distante
del amor immortal.

Roma futur

 

Romano ego esse.

Latino ego parla, le lingua de Roma.

Al stratas de Roma ego ambula

et demanda como vader

ad Colosseum,

al via subterranee,

al Basilica de Sancte Johannes,

sed illes a pena me comprende.

Obstinatemente illes me demanda

si ego parla le lingua del anglos.

Proque ego parlarea

un idioma barbaric

del distante, frigide nord?

Illes responde in dialecto toscan,

ha Roma oblidate su proprie lingua?

Forum Romanum et Colosseum

esse in ruinas

et al vias volve

claudite carros de aciero

non tirate per equos,

sed per putente fumo.

O tempora, o mores!

 

Pluvia nocturne

Le pluvia cade tote le nocte
Le guttas batte contra le fenestra
Insomne io jace in lecto
audiente diffuse tonitro in distantia

Le pluvia cade tote le nocte
Aqua lava via le tracias de nostre amor
del stratas ubi nos tante vices promenava
parlante del mysterios del vita

Le pluvia cade tote le nocte
Aqua lava via mi lacrimas
Le memoria del sol del die passate
dole in mi anima

Nostre amor se ha necate
Illo nunquam apprendeva como natar
Deman illo sera sepelite
Io sape que mi dolo es plus grande que le tue