Chronica publicate in Panorama in interlingua, no.1, 2023
Signos e symbolos es facile a recognoscer, e sovente evelia un reaction emotional. In iste chronica io vole comparar duo symbolos, que ha transformate lor symbolismo durante le historia.
Le prime symbolo es le cruce christian. In general, le cruce es un symbolo fundamental, con duo lineas que se intercrucia. Cruces existe in multe culturas e ha habite differente symbolismo de caso a caso.
Le cruce christian actualmente proveni de un roman instrumento de tortura e execution. Ma proque un tal cruce, in le credentia christian, deveniva le instrumento del salvation del humanitate, le instrumento de tortura al mesme tempore deveniva un symbolo de redemption, sacrificio e amor.
Io ha incontrate gente que senti aversion pro le christianismo, proque iste religion usa un instrumento de tortura e execution como su symbolo. Ma si on pensa plus profundemente, on comprende que iste symbolo es complexe e de multe faciettas. A ille qui suffre, illo dice que le suffrimento non es in van. Illo anque dice que le plus grande amor es preste a facer le plus grande sacrificio.
Le altere symbolo es le svastica. Anque illo es un cruce del sorta, e ha existite in multe culturas, in multe variantes. Illo es un symbolo commun in le hinduismo, le buddhismo e le jainismo. In le hinduismo illo symbolisa le sol, quando le bracios jace in le senso horologic (assi como in le symbolo del nazi). Quando illos jace in le senso antihorologic, illo symbolisa le nocte e le dea Kali.
In China, le svastica ha existite durante un e un medie millennio e symbolisa inter alia felicitate e un vita longe.
Ma como deveniva le svastica un symbolo nazistic?
Le popularitate del svastica cresceva in popularitate in le mundo occidental in le fin del 19ne seculo. Trovatas archeologic, in per exemplo Troia, creava un interpretation del symbolo como proto-indoeuropee, un importante primordial symbolo spiritual in le culturas vedic, grec, teutonic e germanic. Durante le prime parte del 20esime seculo illo esseva, como in China, usate como un symbolo de fortuna e successo, in multe differente contextos. Le nazistas adaptava le symbolo in 1920, le mesme anno que lor partito esseva fundate. Illes considerava le svastica como un symbolo del aryan racia dominator.
Como un consequentia del horrific atrocitates del nazistas ante e durante le secunde guerra mundial, le svastica deveniva totalmente malfamate in le occidente.
In le paises buddhistic e hinduistic, le symbolo ancora vive con su symbolica traditional. Isto a vices ha causate confusion e controversias, quando productos de per exemplo China o Japon ha essite exportate al west.
In le principio, symbolos es solmente formas neutral, que es facilemente recognoscibile. Ma le cultura human los carga con significationes, que pote variar inter differente eras e placias. Symbolos pote mutar se de mal a bon e vice versa. Illos reflecte le religiose, politic e cultural stato mental del societates. A vices belle symbolos es facite immunde per regimes tyrannic.
Le demanda es: esque le svastica jammais sera rehabilitate in le occidente?
