Similaritate Interlingua/anglese

Con iste articulo io comencia un nove serie: comparationes del vocabulario le plus commun inter Interlingua e altere linguas.

Io vole mesurar quanto similar es le lingua quotidian. Io cercara listas del 100 plus commun parolas in differente linguas e comparara los con le parolas correspondente in Interlingua.

Si le parola es le mesme o quasi le mesme, assi que un parlator del lingua comparate facilemente comprenderea le parola de Interlingua, isto da 1 puncto.

Si le parola es solmente partialmente similar e pote esser difficile a comprender, isto da 0,5 punctos.

Si le parola es totalmente differente, isto da 0 punctos.

Si le parola es differente, ma il ha un synonymo (plus rar) in un del linguas, que es similar al parola in le lingua comparate, io non pote considerar isto, proque io non cognosce tote le linguas comparate, e isto influerea le resultatos inter le differente comparationes.

Assi le comparationes non da un exacte imagine de quanto on pote comprender, solmente un estimation.

Naturalmente iste methodo non es scientific. Le selection del plus commun parolas es arbitrari e le appreciation del similaritate es subjective e non basate super lor cognation etymologic, ma solmente al similantia actual.

Anque le grammatica non es tractate. Io voleva usar un methodo simple, ma totevia indicative del similantia del vocabulario. Quando al grammatica de Interlingua, illo es minimal, minus complicate que lo del quasi omne le linguas de comparation, assi creante un comprension asymmetric, al avantage del parlantes del linguas de comparation.

Le selection de 100 parolas es proque isto es un amonta maneabile, ma totevia assatis ample. In plus, isto da le opportunitate de exprimer le similaritate in percentos.

Quando un parola ha plure significantias, io selige le significantia le plus commun. Si il ha plure eligibile synonymos, io prende le plus commun.

Si vos vide errores, per favor lassa un commentario, e io va corriger los.

In iste prime articulo io comparara Interlingua e anglese. Isto es un caso special, considerante que quasi omne le plus frequente parolas de anglese es de origine germanic, ma le parolas un poco plus rar, scientific e litterari, sovente es de origine normando/francese, latin e grec. Assi, quanto plus complicate le texto o conversation, tanto plus similar deveni le vocabulario de Interlingua e anglese.

Alora, le comparation es a un nivello linguisticamente multo basic, que non reflecte le grande numero de parolas imprestate in anglese. A causa de isto, io ha create un secunde comparation inter Interlingua e anglese, sub le prime, que compara le 100 prime parolas de iste articulo. Illo ha un linguage assatis academic, ubi anglese usa multe de iste parolas imprestate. Gratias a iste duo comparationes on pote reflecter super le similaritate inter Interlingua e anglese a duo nivellos: basic e avantiate.

In le sequente articulo io comparara Interlingua et espaniol.

***

Isto es le comparation del 100 parolas anglese le plus commun con le parolas correspondente in Interlingua. Le lista del 100 parolas anglese es prendite del sequente fonte:

https://www.ef.com/english-resources/english-vocabulary/top-100-words/

Secundo Wikipedia le 100 parolas le plus frequente constitue circa le medietate del parolas usate in textos anglese:

https://en.wikipedia.org/wiki/Most_common_words_in_English

Anglese - Interlingua - Similaritate

a - un 0

about - super, de 0

all - omne 0

also - anque 0

and - e 0

as - como 0

at - a 0,5

be - esser 0

because - proque 0

but - sed, ma 0

by - per 0

can - pote 0

come - venir 0

could - poterea 0

day - die 0

do - facer 0

even - mesmo 0

find - trovar 0

first - prime 0

for - pro 0

from - de 0

get - reciper 0

give - dar 0

go - ir, vader 0

have - haber, ha 0,5

he - ille 0

her - su 0

here - hic, ci 0,5

him - le 0

his - su 0

how - como 0

I - io 0,5

if - si 0

in - in 1

into - a, verso 0

it - illo 0

its - su 0

just - solo 0

know - saper 0

like - gustar, como 0

look - mirar, aspecto 0

make - facer 0

man - homine 0

many - multe 0

me [mi:] - me 0,5

more - plus 0

my - mi 0,5

new - nove 0,5

no - no 1

not - non 0,5

now - nunc, ora 0

of - de 0

on - a, super 0

one - un 0,5

only - solmente 0

or - o 0,5

other - altere 0,5

our - nostre 0

out - foras 0

people - gente 0

say - dicer 0

see - vider 0

she - illa 0

so - assi 0,5

some - certe 0

take - prender 0

tell - dicer 0

than - que 0

that - illo 0

the - le 0,5

their - lor 0

them - les 0

then - alora 0

there - ibi, il 0

these - iste 0

they - illes 0

thing - cosa 0

think - pensar 0

this - isto, iste 0,5

those - ille 0

time - tempore 0,5

to - a 0

two - duo 0

up - in alto 0

use - usar 0,5

very - multo 0

want - desirar 0

way - via 0

we - nos 0

well - ben 0

what - qual, que 0

when - quando 0

which - qual 0

who - qui 0

will - va 0

with - con 0

would - deberea 0

year - anno 0

you - tu, vos 0

your - tu 0

Similaritate: 10 punctos/percentos 

Isto es le comparation inter anglese e Interlingua, usante le prime

100 parolas del texto. Le parolas es traducite de Interlingua, isolate, non considerante le contexto, pro vider lor similaritate individual.

Io ha removite le cifras. Certe parolas es repetite, ma isto non es un problema quando on vole recrear un exemplo authentic.

Interlinga - Anglese - Similaritate

Con - with 0

iste - this 0,5

articulo - article 1

io - I 0,5

comencia - begin 0

un - a 0

nove - new 0,5

serie - series 1

comparationes - comparisons 1

del - of 0

vocabulario - vocabulary 1

le - the 0,5

plus - most 0

commun - common 1

inter - between 0

Interlingua - Interlingua 1

e - and 0

altere - other 0

linguas - languages 0,5

io - I 0,5

vole - want 0

mesurar - measure 1

quanto - how 0

similar - similar 1

es - is 0,5

le - the 0,5

lingua - language 0,5

quotidian - daily 0

io - I 0,5

cercara - search 0,5

listas - lists 1

del - of the 0

plus - most 0

commun - common 1

parolas - words 0

in - in 1

differente - different 1

linguas - languages 0,5

e - and 0

comparara - will compare 0,5

con - with 0

le - the 0,5

parolas - words 0

correspondente - corresponding 1

in - in 1

Interlingua - Interlingua 1

si - if 0

le - the 0,5

parola - word 0

es - is 0,5

le - the 0,5

mesme - same 0

o - or 0,5

quasi - almost 0

le - the 0,5

mesme - same 0

assi - so 0

que - that 0

un - a 0

parlator - speaker 0

del - of the 0

lingua - language 0,5

comparate - compared 1

facilemente - easily 0

comprenderea - would understand 0

le - the 0,5

parola - word 0

de - of 0

Interlingua - Interlingua 1

isto - this 0

da - give 0

puncto - point 0,5

si - if 0

le - the 0,5

parola - word 0

es - is 0,5

solmente - just 0

partialmente - partially 1

similar - similar 1

ma - but 0

pote - could 0

esser - be 0

difficile - difficult 1

a - to 0

comprender - understand 0

isto - this 0,5

da - give 0

punctos - points 0,5

si - if 0

le - the 0,5

parola - word 0

es - is 0,5

totalmente - totally 1

differente - different 1

isto - this 0,5

da - give 0

punctos - points 0,5

Si - if 0

le - the 0,5

parola - word 0

Similatitate: 37,5 punctos/percentos

Conclusiones:

Linguas ha differente nivellos del vocabulario. Isto es multo clarmente monstrate de anglese: le nucleo del lingua, le parolas le plus commun, reflecte le origine germanic del lingua.

Le parolas plus rar, scientific et educate plus sovente es imprestate. Isto on vide multo clarmente in anglese ma anque es ver in varie grados in altere linguas.

Io pensa que le comparation del vocabulario le plus commun inter linguas pote dar un idea de in quante grado le linguas divide le mesme origine.

Quando on compara Interlingua con altere linguas in iste modo, isto monstra in quante grado Interlingua es comprensibile pro le parlatores del altere lingua in situationes quotidian, quando le vocabulario quotidian es usate.

Le conclusion es que Interlingua es multo difficile a comprender pro parlatores de anglese a un nivello quotidian (10%), ma plus comprensibile a un nivello litterari (37,5%).