Similaritate Interlingua / latino classic

Isto es le octave parte in mi serie de comparationes inter Interlingua e altere linguas. In le previe comparationes io ha comparate iste linguas:

Italiano ((Similaritate: 80 punctos/percentos)
Espaniol (Similaritate: 65,5 punctos/percentos)
Portugese (Similaritate: 64 punctos/percentos)
Francese (Similaritate: 49,5 punctos/percentos)
Anglese (Similaritate: 31 punctos/percentos)
Germano (Similaritate: 24,5 punctos/percentos)
Russo: (Similaritate: 17,5 punctos/percentos)

Pro anglese e espaniol io primo usava differente vocabularios del cento parolas plus commun. Ma il esseva difficile trovar un tal lista pro portugese. In vice io trovava un lista con cento parolas interessante e representative, e decideva usar lo pro tote le comparationes. Dunque io usava iste lista pro facer nove comparationes pro anglese e espaniol.
Le lista veni de iste adresse:
https://www.portuguesepod101.com/portuguese-word-lists/?page=1

Grande similaritate da 1 puncto, similaritate partial 0,5 punctos e nulle similaritate 0 punctos. Usante le lista de 100 parolas on obtene un correspondentia inter le punctos e le percentos.

Evalutar similaritate e comprensibilitate inter parolas plus o minus similar es difficile. Si vos discoperi evalutationes erronee, per favor commenta e io va corriger le errores.
Quando io es insecur del pronunciation de un parola io usa forvo.com pro controlar lo.

Iste comparationes non es scientific, ma da un resultato approximative.

In iste octave parte io compara Interlingua con latino:

1. septimana - septimana, hebdomas 1
2. anno - annus 1
3. hodie - hodie 1
4. deman - cras 0
5. heri - heri 1
6. calendario - calendarium 1
7. secunda - temporis punctum 0
8. hora - hora 1
9. minuta - temporis momentum, minuta 1
10. horologio - horologium 1
11. poter - potere (latino vulgar), possum 1
12. usar - utor 0,5
13. facer - facere 1
14. ir - vadere (=vader) 1
15. venir - venire 1
16. rider - ridere 1
17. vider - videre 1
18. longe - longus 1
19. parve - parvus 1
20. bon - bonus 1
21. belle - pulcher 0
22. fede - fœdus [foidus], fedus 1
23. difficile - difficilis 1
24. facile - facilis 1
25. mal - malus 1
26. proxime - prope, iuxta 0,5
27. placer - voluptas 0
28. salute - salve, ave 0
29. die - dies 0,5
30. tarde - tardus 1
31. nocte - nox 0
32. toto - totum, omnia 1
33. gratias - gratia 1
34. no - non 1
35. deliciose - suavis, delicatus 0,5
36. io - ego 1
37. (io) es - (ego) sum 0
38. adeo - vale 0
39. si - ita (vero est) 0
40. lunedi - dies Lunae, feria secunda 0,5
41. martedi - dies Martis, feria tertia 0,5
42. mercuridi - dies Mercurii, feria quarta 0,5
43. jovedi - dies Iovis 0,5
44. venerdi - dies Veneris 0,5
45. sabbato - dies Saturni 0
46. dominica - dies Dominicus 1
47. maio - Maius 1
48. januario - Ianuarius 1
49. februario - Februarius 1
50. martio - Martius 0,5
51. april - Aprilis 1
52. junio - Iunius 1
53. julio - Iulius 1
54. augusto - Augustus 1
55. septembre - September 1
56. octobre - October 1
57. novembre - November 1
58. decembre - December 1
59. zero - nihil, nil 1
60. un - unus 0,5
61. duo - duo 1
62. tres - tres 1
63. quatro - quattuor 0,5
64. cinque - quinque 1
65. sex - sex 1
66. septe - septem 1
67. octo - octo 1
68. novem - novem 1
69. dece - decem 1
70. caffe - coffeum 0,5
71. bira - cervesia 0
72. the - thea 1
73. vino - vinum 1
74. aqua - aqua 1
75. carne - caro, carnis 0,5
76. porco - porcina 0,5
77. pullo - pullus 1
78. agno - agnus 1
79. pisce - piscis 1
80. pede - pes 0
81. gamba - crus 0
82. capite - caput 0,5
83. bracio - bracchium 1
84. mano - manus 0,5
85. digito - digitus 1
86. corpore - corpus 1
87. stomacho - stomachus 1
88. dorso - dorsum 1
89. pectore - pectus 0,5
90. infirmera - nutrix 0
91. empleato - operarius, laborator 0,5
92. policiero - vigil publicus 0
93. cocinero - coquus 0
94. ingeniero - machinator 0,5
95. medico - medicus 1
96. gerente - procurator 0
97. professor - professor 1
98. programmator - programmator 1
99. venditor - venditor 1
100. scriptor - scriptor 1

Similaritate Interlingua/latino: 73 punctos/percentos.

Le latino es un lingua ric, que esseva usate del antiquitate usque le tempore moderne. Publicationes scientific e legal principalmente esseva in latino usque le 19ne seculo, e postea gradualmente esseva reimplaciate per altere linguas. In le campo del religion illo ancora es activemente usate per le Ecclesia Catholic. Durante longe tempore le lingua se ha disveloppate e transformate, creante un multitude de synonymos.

Il ha un plus grande similaritate inter Interlingua e le latino vulgar o plus moderne. Seligente iste parolas, io ha trovate un grande similaritate, comparante con le latino usate in le antiquitate. Per exemplo "potere" es un forma del parola que solo appareva in le latino vulgar.
Io ha seligite le parolas plus moderne, proque comparante le previe linguas, io anque (naturalmente) usava le formas moderne.

Multe parolas ha un similar radice, ma differente terminationes. Illos tamen es facilemente recognoscibile:
parvus, longus, facilis, bonus, malus.

In certe casos como
26. proxime - prope, iuxta
36. io - ego
io ha date punctos proque un forma latin corresponde con un parola de Interlingua ben cognoscite.
"Prope" es difficile a recognoscer, ma "iuxta" es bon Interlingua, scribite como "juxta". "Ego" es usate per certe interlinguistas in vice de "io".

On vide que multe parolas de Interlingua veni directemente del latino, in le caso quando le linguas national ha disveloppate formas diverse, per exemplo:
(ia, lat) hodie, (esp) hoy, (por) hoje, (fr) aujourd'hui, (it) oggi.

Quanto similar es latino a Interlingua, comparante con le altere linguas investigate usque nunc?

Italiano (Similaritate: 80 punctos/percentos)
Latino (Similaritate: 73 punctos/percentos)
Espaniol (Similaritate: 65,5 punctos/percentos)
Portugese (Similaritate: 64 punctos/percentos)
Francese (Similaritate: 49,5 punctos/percentos)
Anglese (Similaritate: 31 punctos/percentos)
Germano (Similaritate: 24,5 punctos/percentos)
Russo (Similaritate: 17,5 punctos/percentos)

Comparante latino con tote le linguas de fonte e controlo nos vide que illo es le plus similar a Interlingua, post italiano. Isto monstra que latino es le ver fonte de Interlingua! Nostre lingua ha un minimal grammatica, ma quando al vocabulario, illo es multo conservative, retenente multe antique parolas. Illo non ha simplificate le orthographia, pro ameliorar le comprensibilitate e tracias etymologic, ma complicante le orthographar. Qual fortuna que il ha le corrector orthographic de Sr. Soreto!

Un persona qui parla latino comprende Interlingua multo ben, ma non perfectemente, proque le formas del verbos es modellate secundo le linguas moderne. Un parve exemplo:
veni - venit
veniva - veniēbat
venira - veniet
habeva venite - vēnerat

Un persona qui parla Interlingua non comprende latino tanto ben. Si, multe parolas es recognoscite, ma le senso es obscur, proque latino ha un complicate grammatica que modifica le terminationes del parolas in multissime manieras e le verbos es conjugate secundo persona e numero. Il anque ha formas del verbo incognite in Interlingua, como un ben disveloppate systema de subjunctivos e cosas como "imperativo futur" o "infinitivo perfecte".

Essente un lingua international, Interlingua tamen ha un vocabulario quasi purmente latino/grec. Isto crea un grande similaritate con latino e le linguas romance. Io lo ha comparate con le majoritate del grande linguas romance, ma non omne. Que nos non oblida romaniano, un lingua romance con circa 26 milliones parlatores. Iste lingua ha habite un grande influentia slave, et es difficile a comprender per parlatores de altere linguas romance. Ma quanto grande similaritate ha illo con Interlingua? Nos videra in novembre!