Chronica publicate in Panorama in interlingua, no.2, 2019
Un facto ben cognoscite es que nostre scriptura latin curre de sinistre a dextere. Isto es multo practic pro le majoritate dextromane del population. Trans le seculos le manos dextere, con le penna firmemente fixate inter le digitos, elegantemente ha glissate sur papiros, lassante post se un cauda de litteras ligate, linea post linea, pagina post pagina.
In comparation, le gente sinistromane ha experientiate plus de problemas. Le ancora molle tinta ha glissate sub le mano e lassate nigre maculas. Isto que justo habeva devenite scribite immediatemente se celava, assi obstruente le fluxo e continuitate del pensatas. Pro evitar isto, le position del mano o del papiro debeva esser adjustate.
Leonardo da Vinci, le genio sinistromane, solveva le problema per scriber reversemente.
Si ille haberea essite un judeo o arabe, ille non haberea debite emplear solutiones tanto inusual, nam le scripturas semitic curre de dextere a sinistre. Si Leonardo haberea essite un dexteromane erudito judee, forsan ille haberea ponite le litteras hebree in un sequentia de sinistre a dextere?
An il es possibile que egyptianos, israelis e iranianos: populos que scribe de dextere a sinistre, ha un plus grande percentage de gente sinistromane, date que isto facilita le scriber? Sembla que non, secundo mi rapide recerca al internet. De facto, in multe culturas on considera le stato de esser sinistromane un cosa mal. Nos vide lo mesmo in le lingua: sinistre es le synonymo de mal e infortunate. In espaniol on mesmo ha substituite le parola "sinistre" con "izquierda". Iste parola es probabilemente importate del lingua basc.
In contrasto, "dextere" ha le significationes additional de "capace" e "habile".
In per exemplo culturas islamic on considera le mano sinistre como immunde e le dextere como munde. Assi on debe manear activitates "munde" como scriber o mangiar con le mano dextere. In tal culturas multe personas sinistromane es incoragiate scriber con le mano dextere.
Le chineses ha scribite lor signos logographic in differente directiones. Le scriptura calligraphic traditional sovente comencia al summitate e continua al basso. Isto es un astute solution, que da personas e dexteromane, e sinistromane, un confortabile direction de scriber. Totevia, le sequentia in qual on scribe le elementos del complexe signos chinese es optimate pro personas dexteromane. Hodie le majoritate del textos chinese es scribite de sinistre a dextere.
In nostre dies iste problematica tamen es minus actual. Le majoritate del scriptura es producite sur clavieros de computatores, tablettas e telephonos intelligente. Hic omnes ha le mesme conditiones. Le revolution digital ha portate equalitate, al minus a iste parte del vita quotidian del homines moderne.
