Le "interlingua" de Google

Chronica publicate in Panorama in interlingua, no. 3/2017

In novembre 2016, Google scribeva in su blog research.googleblog.com que le nove systema computatorial pro traduction automatic,"Google Neural Machine Translation (GNMT)" , habeva inventate su proprie "interlingua". Le equipa de recerca habeva experimentate con le nove systema, le qual analysa traductiones in reguardo de integre phrases e contextos, faciente le traductiones de plus in plus melior e accurate. Illes comparava traductiones inter tres linguas: anglese, japonese e coreano. Le systema analysava traductiones inter anglese e le duo linguas asiatic, ma non inter japonese e coreano. Postea illo debeva traducer inter japonese e coreano, e le resultato era multo bon. In le experimento, le systema faceva isto sin information super previe traductiones inter le duo linguas! Le recercatores alora concludeva que GNMT habeva create su proprie "interlingua", un forma de codice semantic que possibilisa iste nove forma de traduction machinal.

Gedalyah Reback in geektime.com se opponeva contra le idea que le systema in se mesme habeva create alique. Secundo ille le simple facto es que, como in le caso de homines, quanto plus linguas le systema sape, tanto plus melior deveni le comprension de nove linguas. Sin reguardo al facto si le systema habeva o non habeva create "un interlingua", le facto remane que Google Translate deveni melior con cata anno. Ma quando illo comenciara traducer de e a Interlingua? Io scribe Interlingua con majuscula, proque il me sembla importante marcar le differentia inter Interlingua de IALA e "un interlingua", le qual Oxford Dictionary defini como "un lingua artificial, inventate pro traduction machinal, le qual face explicite le distinctiones necessari pro traduction successose a un lingua de destination, mesmo ubi illos non son presente in le lingua de fonte."

Interlingua es un nomine popular. Il anque ha le Interlingua de Peano, melior cognoscite como "Latino sine flexione" e le interprisa "Interlingua" que insenia anglese.
Le facto que le nomine interlingua es ambigue pote esser e bon e mal pro Interlingua. Le bon cosa es que homines pote trovar nostre lingua per hasardo, quando illes se occupa con traductiones machinal o quando illes apprende anglese. Le mal cosa es que a vices homines pote confunder nostre Interlingua con altere cosas e perder le opportunitate de apprender lo.

In le futuro proxime, systemas como GNMT potera facer functionante e usabile traductiones in le campo technic o pro besonios de communication quotidian. Forsan in le futuro plus distante, artificial intelligentias potera facer bon traductiones de poesia e belletristica. Ma mesmo tunc, Interlingua de IALA non devenira inactual. Illo non solmente es un lingua pro fines practic, illo es un interlingua non pro machinas, ma pro homines. Illo nos da ver comprension interlingual e intralingual. Certe cosas non pote esser substituite per machinas.

Nonobstante isto, io me gaudera multo le die quando interlingua de Google potera traducer a Interlingua de Gode. Io suspecta que on debe haber un certe amonta de textos in Interlingua in le rete, assi que Google Translate potera facer su analyse profunde de parolas, phrases e contextos. Alora, que nos scribe e scribe e scribe! Con cata parola que nos scribe in Interlingua, nostre lingua cresce e gania terreno.