Le beltate dispare de nostre mundo

 

Chronica publicate in Panorama in interlingua, no.3, 2021

Le beltate dispare de nostre mundo. Isto es facile a constatar si on reguarda le disveloppamento del architectura, musica, pictura e altere formas de arte.

Vetere domos del 17me al 19ne seculos ha belle, rotundate formas e ornamentos, e multe detalios interessante. Moderne casas ha recte, acute formas e un design monotone.

Le musica ante le 20me seculo esseva melodic, harmonic e plen de beltate. Post isto veniva musica atonal e ruitose musica popular con rhythmos fastidiosemente regular.

Le pictura ante le 20me seculo exigeva grande habilitate e talento. Illo depingeva belle ambientes e homines con alte precision. Post isto veniva le cubismo, le expressionismo e altere innovationes que es disharmonic e causa angustia.

Naturalmente mi exemplos es generalisante e exaggerate. Ancora hodie multe belle cosas es create, e lo que non es belle pote esser interessante e provocar reflexiones in diverse formas. Sed multe homines nonobstante ha un besonio de beltate, e iste besonio es de plus in plus difficile a satisfacer in le mundo moderne.

Ante le industrialismo, in general, homines habitava in le campania. Le majoritate esseva povre e laborava durmente, ma illes esseva circumferite del beltate del natura. Anque le gente ric habeva lor palatios in ambientes pastoral. Lo que circumfere homines ha un grande influentia a lor benesser, pensatas e emotiones.

Le homines de olim creava belle arte, inspirate del beltate del natura. Expressiones concrete de isto es omne le meraviliose picturas de paisages, le poemas que describe le miraculos del natura e le idyllic obras musical, como le Symphonia Pastoral de Beethoven.

Le industrialismo, que comenciava in le 19ne seculo, ha causate un urbanisation escalante. Multe homines non plus es circumferite del ric, belle e variate creationes del natura, ma in vice de un grande massa de alte domos con longe rangos de fenestras symmetric. Formas variate e irregular ha essite cambiate a conformitate e monotonia.

Gente que edificava domos ante centos de annos habeva experientiate le beltate del natura e voleva reproducer lo in lor architectura. Le domos hodierne es edificate per homines que ha crescite inter similar domos fede.

Sed forsan le tendentia se ha tornate. Possibilemente le nove domos ha le aspecto un poco melior que le colossos monstruose del sexantas e septantas.

Multe citates ha belle parcos e in certe locos on mesmo planta jardines al tectos.

In nostre dies nos de plus in plus es conscie del fragilitate del natura e que ora es un tempore critic pro retrovar nostre amor e proximitate a illo.

Le natura besonia nostre adjuta pro poter retener su balancia e offerer nos un planeta que es habitabile pro homines. Nos anque besonia le inspiration del natura pro retrovar le beltate: in domos, jardines, musica, litteratura, pictura – e in nostre proprie anima.